NSA: Sąd może sprawdzić, czy zawieszenie terminu przedawnienia było zasadne

W wyroku z dnia 30 lipca 2020 r. (sygn. I FSK 128/20, I FSK 42/20) Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, iż Sądy Administracyjne mają prawo badać, czy organ podatkowy zasadnie powołuje się na zawieszenie biegu terminu przedawnienia w związku z wszczęciem postępowania karnego skarbowego.

Należy wskazać, że w praktyce postępowań podatkowych niejednokrotnie występują sytuację, w których organy podatkowe na krótko przed przedawnieniem sprawy wszczynają postępowania karnoskarbowe. Zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej już samo poinformowanie podatnika o prowadzeniu postępowania w sprawie, której dotyczy przedawnienie zawiesza bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Wyrok NSA i poprzedzający go wyrok WSA we Wrocławiu, przeciwstawiają się takim praktykom i przypominają, że podatnicy mają określone prawa, które powinny być chronione. Oba Sądy wskazały, że w demokratycznym państwie prawnym nie organy podatkowe nie mogą w sposób instrumentalny wykorzystywać instytucji przerwania terminu przedawnienia. Zdaniem Sądu bezpodstawne wszczęcie postępowania karnego skarbowego nie może wywoływać korzystnych skutków dla aparatu podatkowego, w postaci zawieszania terminu przedawnienia. Dlatego każde wszczęcie postępowania karnego skarbowego musi podlegać merytorycznej kontroli instancyjnej i sądowej.