Zrzeszanie się podmiotów i koncentracja kapitału niesie za sobą wiele pozytywnych aspektów, do których z całą pewnością można zaliczyć również rozwiązania podatkowe, które w postaci Polskiej Spółki Holdingowej (PSH) obowiązują w Polsce od 1 stycznia 2022 r.
Wprowadzenie do Polskiej Spółki Holdingowej
Po co nam holding i o co w nim chodzi? W interesie polskiej gospodarki jest zachęcenie przedsiębiorców, zarówno polskich jak i zagranicznych, do tworzenia podmiotów holdingowych. Dzięki tej szczególnej strukturze co najmniej dwa podmioty, pozostające ze sobą w określonym związku, podejmują współpracę, aby maksymalizować swoje zyski. Równocześnie uproszczeniu podlega zarządzanie i reprezentacja holdingu na zewnątrz, kontrola, pozyskiwanie finansowania czy optymalizacja kosztów. Każda spółka, będąca częścią holdingu, zachowuje swoją odrębną osobowość prawną, mimo że istnieją pomiędzy nimi ścisłe zależności o charakterze kapitałowo-własnościowym.
Korzyści Podatkowe Polskiej Spółki Holdingowej
Uzyskanie statusu PSH oznacza wymierne korzyści podatkowe: holding może skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania dochodu ze zbycia udziałów w spółkach zależnych do podmiotu niepowiązanego oraz ze zwolnienia całej dywidendy otrzymywanej od spółki zależnej.
Jak Stać Się Polską Spółką Holdingową?
Od 1 stycznia 2022 r. wraz z Polskim Ładem wprowadzono do ustawy o CIT odpowiednie przepisy, dotyczące opodatkowania holdingów (Rozdział 5b w ustawie o CIT). Aby wykorzystać te rozwiązania, spółka holdingowa oraz spółka zależna powinny spełnić określone warunki.
Dla uznania spółki holdingowej konieczne jest, aby spółka z o.o., spółka akcyjna albo prosta spółka akcyjna:
– posiadała bezpośrednio na podstawie tytułu własności co najmniej 10% udziałów (akcji) w kapitale spółki zależnej,
– nie tworzyła podatkowej grupy kapitałowej
– nie korzysta ze zwolnień podatkowych,
– prowadziła rzeczywistą działalność gospodarczą,
– nie posiadała, pośrednio lub bezpośrednio, wśród udziałowców i akcjonariuszy podmiotów, mających siedzibę lub zarząd w krajach stosujących szkodliwą konkurencję podatkową, lub które w takich krajach są zarejestrowane lub położone.
Z kolei spółka zależna powinna spełnić łącznie następujące warunki:
– co najmniej 10% udziałów (akcji) w kapitale tej spółki powinna posiadać bezpośrednio na podstawie tytułu własności spółka holdingowa,
– nie może posiadać tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym lub praw o podobnym charakterze,
– nie powinna być spółką tworzącą podatkową grupę kapitałową.
Zmiany w Prawie od 2023 Roku
Warunki te zostały zmodyfikowane od 2023 r., aby w większym stopniu zachęcić inwestorów do tego rodzaju rozwiązań. Zwiększono atrakcyjność PSH, gdyż:
– zmianie uległa definicja spółki zależnej, poprzez usunięcie warunku zakazującego posiadanie przez nią więcej niż 5% udziałów lub akcji w innych spółkach,
– dywidenda wypłacana ze spółki zależnej jest całkowicie zwolniona (do tej pory wolne od podatku było 95% dywidendy),
– usunięto warunek przez który nie można było łączyć zwolnienia dywidend z opodatkowania w ramach przepisów o PSH ze zwolnieniem dywidendowym z art. 22 ust. 4 ustawy o CIT,
– spółką holdingową, oprócz spółki akcyjnej i sp. z o.o., może zostać prosta spółka akcyjna,
– spółka zależna nie pełni roli płatnika podatku u źródła w ramach systemu pay and refund, jeśli chodzi o wypłacane dywidendy.
Nie można jednak zapominać o jednym z dodatkowych warunków, odnoszących się do wszystkich, wyżej wymienionych: rozwiązanie dotyczące PSH można zastosować, gdy wszystkie warunki będą spełnione nieprzerwanie przez okres co najmniej 2 lat przed dniem uzyskania przychodów z dywidend albo zbycia udziałów (akcji).
Rodzaje zwolnień podatkowych.
Uzyskanie statusu PSH oznacza, że dywidenda uzyskana przez spółkę holdingową, zarówno od krajowej spółki zależnej, jak i zagranicznej spółki zależnej, będzie korzystała ze zwolnienia. W przypadku zagranicznej spółki zależnej zwolnienia nie będzie można zastosować, gdy w roku wypłaty dywidendy oraz w okresie 3 lat podatkowych poprzedzających rok wypłaty dywidendy, spółka zależna spełni warunki dotyczące zagranicznej spółki kontrolowanej, a także gdy dywidenda będzie podlegała zaliczeniu do kosztów podatkowych w jakiejkolwiek formie, zostanie odliczona od dochodu, podstawy opodatkowania lub podatku.
Wskazane ograniczenie nie będzie miało zastosowania, gdy zagraniczna spółka zależna będzie podlegała opodatkowaniu od całości swoich dochodów na terenie UE lub w państwie EOG, o ile prowadzi tam istotną rzeczywistą działalność gospodarczą.
Z kolei zwolnienie związane z dochodem osiągniętym z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) krajowej spółki zależnej lub zagranicznej spółki zależnej na rzecz podmiotu niepowiązanego będzie możliwe pod warunkiem złożenia przez spółkę holdingową właściwemu dla niej naczelnikowi urzędu skarbowego, na co najmniej 5 dni przez dniem zbycia, oświadczenia o zamiarze skorzystania ze zwolnienia.
Tego akurat zwolnienia nie będzie można zastosować, jeżeli co najmniej 50% wartości aktywów spółki zależnej, bezpośrednio lub pośrednio, stanowią nieruchomości położone na terytorium RP lub prawa do takich nieruchomości. Ustalenia tego rodzaju dokonuje się na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc uzyskania przychodu.
Kluczowe Aspekty Uwzględnienia Przy Korzystaniu z PSH
Jeden z warunków, jakie spółka holdingowa musi spełnić, to przesłanka wykonywania rzeczywistej działalności gospodarczej, co oznacza konieczność wykazania pewnego elementu majątkowo-osobowego w tego rodzaju jednostce.
W tym zakresie ustawa o CIT wprost odwołuje się do przepisów dotyczących zagranicznej jednostki kontrolowanej. A przy ocenie, czy zagraniczna jednostka kontrolowana prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą, bierze się pod uwagę w szczególności, czy:
- zarejestrowanie podmiotu wiąże się z istnieniem przedsiębiorstwa, w ramach którego ta jednostka wykonuje faktycznie czynności stanowiące działalność gospodarczą, w tym w szczególności czy jednostka ta posiada lokal, wykwalifikowany personel oraz wyposażenie wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej;
- podmiot nie tworzy struktury funkcjonującej w oderwaniu od przyczyn ekonomicznych;
- istnieje współmierność między zakresem działalności prowadzonej przez podmiot a faktycznie posiadanym lokalem, personelem lub wyposażeniem;
- zawierane porozumienia są zgodne z rzeczywistością gospodarczą, mają uzasadnienie gospodarcze i nie są w sposób oczywisty sprzeczne z ogólnymi interesami gospodarczymi tej jednostki;
- podmiot samodzielnie wykonuje swoje podstawowe funkcje gospodarcze przy wykorzystaniu zasobów własnych, w tym obecnych na miejscu osób zarządzających.
Ocena powyższych przesłanek może w praktyce rodzić wiele wątpliwości. Należy zatem odpowiednio przygotować spółkę holdingową do pełnienia tej właśnie roli i zadbać o to, aby prowadzona przez spółkę działalność mogła być oceniona jako rzeczywista.
Jak zostało wskazane, korzyści podatkowe, dotyczące PSH, będą możliwe do zastosowania, gdy wskazane warunki będą spełnione nieprzerwanie przez okres co najmniej dwóch lat poprzedzających termin osiągnięcia stosownych przychodów (w 2022 r. obowiązywał okres jednego roku).
Interpretacje Prawne i Bieżące Trendy
W tym kontekście szczególną uwagę należy zwrócić na dominującą obecnie linię interpretacyjną,
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zmienił swoje podejście do tego zagadnienia i m.in. w treści interpretacji z dnia 24 stycznia 2023 r., sygn. 0114-KDIP2-2.4010.242.2022.1.SP stwierdził, że do okresu posiadania udziałów (akcji) w spółce zależnej polska spółka holdingowa może wliczyć również okres posiadania tych udziałów (akcji) sprzed 1 stycznia 2022 r. (podobnie Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 7 września 2023 r. – 0111-KDIB1-1.4010.360.2023.2.SG, z dnia 4 sierpnia 2023 r. – 0114-KDIP2-2.4010.256.2023.2.SP/IN). Wydaje się, że ten sposób interpretacji tego zagadnienia obecnie „obowiązuje”, jednak należy w tym zakresie zachować szczególną ostrożność i śledzić urzędowe podejście do tego tematu.
Czy warto wybrać Polską Spółkę Holdingową?
Przepisy o polskiej spółce holdingowej należy oceniać pozytywnie, zwłaszcza jeśli chodzi o rozwiązanie polegające na możliwości objęcia zwolnieniem podatkowych dochodów uzyskanych ze sprzedaży udziałów (akcji) spółek zależnych podmiotom niepowiązanym. Może być to rozwiązanie konkurencyjne zarówno wobec zagranicznych spółek holdingowych jak i tzw. fundacji rodzinnych.
Obecny kształt tych przepisów daje szansę, aby w najbliższych latach coraz częściej podatnicy sięgali do tego rodzaju rozwiązań, zwłaszcza gdy sytuacja gospodarcza zachęci ich do sprzedaży prowadzonego biznesu i rozpoczęcia nowych inwestycji.
Nie można zapominać, iż dla spółki holdingowej poważnym wyzwaniem może stać się wymóg weryfikacji udziałowców pośrednich i potwierdzenia, że nie mają oni ani siedziby ani zarządu w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową. Może to oznaczać, że stosowanie zwolnienia z zysków kapitałowych przy sprzedaży udziałów przez polską spółkę holdingową będzie obarczone poważnym ryzykiem. Wydaje się, że ten warunek wymaga stosownej zmiany i dostosowania do obecnych realiów, gdyż stawianie tak wygórowanych wymogów formalnie eliminuje z opisanego zwolnienia podatkowego jakiekolwiek struktury z wykorzystaniem giełd papierów wartościowych czy funduszy inwestycyjnych, nie mówiąc już o zagranicznych udziałowcach. Nie można zapominać również o innych ograniczeniach, uregulowanych w ustawie o CIT, np. PSH wyklucza możliwość skorzystania z estońskiego CIT zarówno w odniesieniu do spółki matki, jak i spółki córki (ryczałt od dochodów wymaga prostej struktury udziałowej).