Podatki 2025 – najważniejsze zmiany

Wszyscy jesteśmy przyzwyczajeni, iż z początkiem każdego roku kalendarzowego pojawia się szereg nowym przepisów. Zmiany te w sposób szczególny dotykają prawo podatkowe. Warto mieć świadomość, co się zmieniło od 2025 roku. Zapraszamy do zapoznania się z opracowanym przez WWP podsumowaniem najważniejszych zmian
w podatkach na rok 2025. 

Podatek od nieruchomości

Wydaje się, że zmiany w tym zakresie są jedne z najważniejszych, które weszły w życie od
1 stycznia 2025 r. Są one konsekwencją dwóch wyroków Trybunału Konstytucyjnego, które
w założeniu Ministerstwa Finansów miały w jak największym stopniu zachować fiskalny status quo. Niestety, założeń tych nie udało się w pełni zrealizować. 

Co się zmieniło – najważniejsze elementy nowelizacji ustawy o podatkach i opłatach lokalnych:

  • doprecyzowano definicję budynku, dodatkowo wskazując, że budynkiem nie są obiekty przeznaczone na gromadzenie różnych materiałów, np. silosy.
  • wprowadzono definicję budowli, usuwając odwołanie do prawa budowlanego w tym zakresie. Nowa definicja jest złożona z kilku elementów, zaczynając od wyliczenia obiektów budowlanych, uznanych za budowle, w załączniku do ustawy, następnie wskazano obiekty opodatkowane tylko od części budowlanych, uznano za budowle  urządzenia budowlane, jeśli są bezpośrednio związane z budynkami lub niektórymi budowlami oraz gdy są niezbędne do ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem. Za budowle uznano również pozostałe urządzenia techniczne, ale tylko w zakresie ich części budowlanych, a także fundamenty pod maszyny i urządzenia techniczne.
  • wprowadzono definicję robót budowlanych, co ma szczególne znaczenie w kontekście ustalenia, czy w ogóle mamy do czynienia z budynkiem i budowlą (zarówno budynek jak i budowla muszą być wzniesione w wyniku robót budowlanych).
  • wprowadzono definicję pojęcia „trwałego związania z gruntem”.
  • za część mieszkalną budynku mieszkalnego uznano pomieszczenie przeznaczone do przechowywania pojazdów w tym budynku (nie ma znaczenia czy miejsce parkingowe/garaż posiada odrębną księgę wieczystą).

Nowelizacja jasno wskazała, że przedmiotem opodatkowania podatkiem od nieruchomości nie będą kapliczki przydrożne, posągi i figurki ogrodowe, murowane grille, oczka wodne, czy śmietniki, wiaty na wózki dziecięce i rowery. 

Z uwagi na zmianę opodatkowania garaży osoby fizyczne, które składają informacje
o nieruchomościach i obiektach budowlanych co do zasady nie mają obowiązku składania na nowo tej informacji w 2025 r. (nie dotyczy to osób fizycznych, którzy mają współwłasność garaży z osobami prawnymi czy innymi jednostkami – w takich okolicznościach należy złożyć zaktualizowaną deklarację na podatek od nieruchomości). Organ podatkowy we własnym zakresie powinien ten stan faktyczny zweryfikować i ustalić prawidłową wysokość podatku. Po otrzymaniu decyzji ustalającej podatek na rok 2025, warto sprawdzić stawki, jakie organ podatkowy zastosował. 

Ustawa nowelizująca w przepisach przejściowych umożliwiła podatnikom złożenie deklaracji na rok 2025 w terminie do końca 31 marca 2025 r. po spełnieniu dodatkowych warunków: 

  • do 31 stycznia 2025 r. należy zawiadomić organ podatkowy o skorzystaniu z tej możliwości, 
  • należy wpłacać miesięczne raty podatku od nieruchomości za styczeń do 31 stycznia, za luty do 15 lutego, za marzec do 15 marca w wysokości odpowiadającej średniej miesięcznej kwocie należnego podatku za 2024.

Jeśli wpłacone raty będą niższe niż raty wynikające ze złożonej do 31 marca 2025 r. deklaracji – brakującą kwotę należy wpłacić do 31 marca 2025 r.

Rozwiązanie to zostało skierowane do podatników, składających deklaracje na podatek od nieruchomości. O możliwości skorzystania z tej opcji decyduje podatnik. 

Po więcej szczegółów dotyczących zmian w podatku od nieruchomości zapraszamy do zapoznania się z Newsletterem WWP – do pobrania pod niniejszym artykułem. 

Ustawa o PIT, CIT – nowa ulga podatkowa związana z zatrudnieniem żołnierzy WOT
i AR

Od 2025 r., zatrudniając żołnierza Wojsk Obrony Terytorialnej (WOT) lub Aktywnej Rezerwy (AR), będzie można zastosować nową ulgę podatkową (art. 26he ustawy o PIT), polegającą na odliczeniu od podstawy obliczenia podatku następujących kwot: 

  1. 12 000 złotych, jeżeli zatrudniony w ramach stosunku pracy żołnierz terytorialnej służby wojskowej, jak również żołnierz aktywnej rezerwy pełni co najmniej 1 rok nieprzerwanie terytorialną służbę wojskową lub służbę w aktywnej rezerwie;
  2. 15 000 złotych, jeżeli zatrudniony w ramach stosunku pracy żołnierz terytorialnej służby wojskowej, jak również żołnierz aktywnej rezerwy pełni co najmniej 2 lata nieprzerwanie terytorialną służbę wojskową lub służbę w aktywnej rezerwie;
  3. 18 000 złotych, jeżeli zatrudniony w ramach stosunku pracy żołnierz terytorialnej służby wojskowej, jak również żołnierz aktywnej rezerwy pełni co najmniej 3 lata nieprzerwanie terytorialną służbę wojskową lub służbę w aktywnej rezerwie;
  4. 21 000 złotych, jeżeli zatrudniony w ramach stosunku pracy żołnierz terytorialnej służby wojskowej, jak również żołnierz aktywnej rezerwy pełni co najmniej 4 lata nieprzerwanie terytorialną służbę wojskową lub służbę w aktywnej rezerwie;
  5. 24 000 złotych, jeżeli zatrudniony w ramach stosunku pracy żołnierz terytorialnej służby wojskowej, jak również żołnierz aktywnej rezerwy pełni co najmniej 5 lat nieprzerwanie terytorialną służbę wojskową lub służbę w aktywnej rezerwie.

Okres służby żołnierza ustala się na dzień 31 grudnia roku podatkowego albo na ostatni dzień zatrudnienia tego żołnierza w roku podatkowym.

Wskazane wartości można przemnożyć o współczynnik 1,5, gdy podatnik jest mikroprzedsiębiorcą lub małym przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców. Z kolei współczynnik 1,2 może zastosować podatnik,  inny niż wyżej wskazany, który przez cały rok podatkowy zatrudnia w ramach stosunku pracy co najmniej 5 pracowników,
w przeliczeniu na pełne etaty. 

Z preferencji mogą skorzystać zarówno osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, rozliczające się według skali podatkowej i podatkiem liniowym, jak i firmy (osoby prawne) płacące CIT. Po raz pierwszy ulgę będzie można zastosować w rozliczeniu za 2025 rok. 

Odliczenia dokonuje się w zeznaniu podatkowym, wskazując dodatkowe dane, wymagane przepisami. Osiągniecie dochodu w wysokości niższej niż przysługująca ulga, a także
w przypadku uzyskania straty, ulgę można rozliczyć w najbliższych kolejno po sobie następujących 5 latach podatkowych, z tym że kwota odliczenia nie może przekroczyć
w żadnym z tych lat wysokości dochodu z działalności gospodarczej. 

Ulga dotyczy tylko tych żołnierzy, którzy są zatrudnieni na umowie o pracę z minimalnym wynagrodzeniem. Zatrudnienie przez niepełny rok oznacza, że wysokość ulgi ulegnie odpowiedniemu pomniejszeniu. 

Należy pamiętać, że na każde żądanie organów podatkowych podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia.

Ustawa o CIT – JPK CIT

Nowy obowiązek raportowania od nowego roku dotyczy podatkowych grup kapitałowych oraz podatników CIT, których wartość przychodu w poprzednim roku podatkowym przekroczyła 50 mln euro. 

Mimo że ten obowiązek dotyczy obecnie stosunkowo niewielkiej liczby podatników, należy pamiętać, że od stycznia 2026 r. kolejne grupy podatników będą nim objęte. Zgodnie
z założeniami od kolejnego roku zobowiązanymi do raportowania JPK CIT będą wszyscy podatnicy przesyłający pliki JPK VAT, a od początku 2027 roku będzie on dotyczył wszystkich pozostałych podatników CIT.

Warto w roku 2025 z odpowiednim wyprzedzeniem zaplanować prace, w ramach których wykorzystywane systemy komputerowe, księgowe, zostaną dostosowane do nowych obowiązków, których wejście w życie to jedynie kwestia czasu.  

Ustawa o PIT – kasowy PIT

Spośród przedwyborczych zapowiedzi udało się rządzącym uchwalić zmianę w ustawie o PIT, która wprowadziła od 1 stycznia 2025 r. możliwość rozliczenia podatku PIT na zasadach tzw. kasowego PIT. 

Jest to rozwiązanie pozwalające podatnikowi na opodatkowaniu osiąganych przychodów w momencie, gdy uregulowana zostanie należność (nie później niż w dniu upływu 2 lat, licząc od dnia wystawienia faktury, albo w dniu likwidacji działalności gospodarczej). W tym rozwiązaniu opodatkowanym przychodem będzie również zapłacona zaliczka, przedpłata czy rata. Na co warto zwrócić uwagę – koszty podatkowe będą uwzględnianie również na tych samych zasadach, a więc poniesione wydatki będą stanowiły KUP, gdy będą przez podatnika uregulowane. 

Z tego rozwiązania będą mogli skorzystać przedsiębiorcy, którzy rozpoczynają samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej oraz ci, których przychody w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły kwoty 1.000.000 zł. Uprawnieni to osoby, które opłacają podatek dochodowy według skali podatkowej, IP Box, podatek liniowy oraz ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. 

O wyborze tej metody należy poinformować właściwego naczelnika urzędu skarbowego do 20 lutego roku podatkowego, w którym ma zacząć obowiązywać metoda kasowa. Dla podatnika rozpoczynającego działalność w trakcie roku podatkowego ostateczny termin wypada 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu rozpoczęcia działalności (za wyjątkiem grudnia – w takich okolicznościach termin minie z końcem roku kalendarzowego).

Należy pamiętać, że metoda kasowa dotyczyć będzie tylko przychodów wynikających z transakcji pomiędzy przedsiębiorcami, czyli tzw. B2B, udokumentowanymi fakturami. Dodatkowo przepisy nadkładają obowiązek prowadzenia specjalnej ewidencji tych faktur. 

Ustawa o PIT – ulga termomodernizacyjna

Nowe rozporządzenie zawierające wykaz materiałów i urządzeń objętych ulgą termomodernizacyjną wprowadziło kilka zmian od 1 stycznia 2025 r. 

Z ulgi tej wyłączono kotły gazowe, olejowe, zbiorniki na gaz lub olej, przyłącza do sieci gazowej oraz montażu kotłów. Od nowego roku można skorzystać z ulgi na pompy ciepła, jeśli będą one częścią instalacji do ogrzewania, z ulgi na wydatki na mikroinstalacje wiatrowe oraz montaż magazynów energii i magazynów ciepła. Dodatkowo doprecyzowano, że przegrodą zewnętrzna jest również dach i wyeliminowano wątpliwości interpretacyjne dotyczące drzwi zewnętrznych – są one również objęte ulgą. 

Ustawa o VAT – zwolnienie w UE

Zmianie ulegają zasady dotyczące podmiotowego zwolnienia z VAT w skutek unijnej regulacji. Mali przedsiębiorcy (SME) w całej Unii Europejskiej, prowadzący działalność gospodarczą nie tylko w kraju swojej siedziby, ale również na terenie innych państw członkowskich, nie są już zobowiązani do rejestracji do VAT za granicą, o ile nie zostanie przekroczony limit 100 tys.  euro obrotu. Konieczne będzie również spełnienie dodatkowych warunków, m.in. zawiadomienie o zamiarze skorzystania ze zwolnienia w państwie członkowskim innym niż Polska (tzw. „uprzednie powiadomienie”). Na skutek tego powiadomienia podatnik  otrzyma indywidualny numer identyfikacyjny zawierający kod EX. Podatnik ten będzie zobowiązany do składania kwartalnych informacji o obrotach osiąganych w każdym państwie członkowskim UE. 

Powyższe oznacza, że „krajowy” limit uprawniający do zwolnienia podmiotowego z VAT (200 tys. zł) będzie dotyczył włącznie podatników, posiadających siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski. 

W zakresie zwolnienia podmiotowego zmiany w ustawie o VAT dotknęły również sposobu wyliczania limitu zwolnienia. Do wartości sprzedaży (do limitu 200 tys. zł) będziemy wliczać dodatkowo (w porównaniu ze stanem prawnym obowiązującym do końca 2024 r.) również wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (WDT) oraz usług reasekuracyjne, gdy nie będą miały one charakteru pomocniczego. 

Ustawa o VAT – pozostałe zmiany

Pozostałe zmiany dotyczące podatku VAT:

  • Wprowadzono nową regulację dotyczącą miejsca świadczenia usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz dotyczącą usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy, gdy usługi te dotyczą działalności, która jest transmitowana lub w inny sposób udostępniana wirtualnie. Miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, w którym podmiot niebędący podatnikiem, na rzecz którego są świadczone te usługi, posiada siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.
  • Nowe rozporządzenie dotyczące zwolnienia z kas fiskalnych na lata 2025-2026 w porównaniu z obowiązującym do końca 2024 rozszerzyło zakres czynności objętych obowiązkiem ewidencjonowania na kasie fiskalnej niezależnie od obrotu. Nowe obowiązki obejmują:
    • dostawę:
      • wyrobów klasyfikowanych do CN 2404 i 8543 40 oraz wyrobów z konopi (rodzaj: Cannabis) klasyfikowanych do CN 1211, przeznaczonych do palenia lub do wdychania bez spalania,
      • wyrobów zawierających w swym składzie alkohol etylowy o objętościowej mocy powyżej 50% objętości, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, w tym rozpuszczalników, płynów odkażających, rozcieńczalników farb, płynów do odmrażania,
      • węgla, brykietu i podobnych paliw stałych wytwarzanych z węgla, węgla brunatnego, koksu i półkoksu, przeznaczonych do celów opałowych,
      • towarów przy użyciu urządzeń służących do automatycznej sprzedaży, które w systemie bezobsługowym przyjmują należność i wydają towar.
    • świadczenie usług:
      • parkingu samochodów i innych pojazdów, przy użyciu urządzeń, w tym wydających bilety, obsługiwanych przez klienta, które również w systemie bezobsługowym przyjmują należność w bilonie lub banknotach, lub innej formie (bezgotówkowej) – innych niż usługi mycia, czyszczenia samochodów i podobnych usług (PKWiU 45.20.30.0), które są już objęte bezwzględnym obowiązkiem ewidencjonowania.

Dodatkowo zmiany objęły załącznik do rozporządzenia, w którym wymieniono czynności zwolnione z ewidencji na kasie fiskalnej. Z wykazu usunięto: (1) dostawy towarów przy użyciu urządzeń służących do automatycznej sprzedaży, które w systemie bezobsługowym przyjmują należność i wydają towar, (2) świadczenia usług przy użyciu urządzeń, w tym wydających bilety, obsługiwanych przez klienta, które również w systemie bezobsługowym przyjmują należność w a) bilonie lub banknotach, lub b) innej formie (bezgotówkowej), jeżeli z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę lub czynność jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności zapłata dotyczyła. 

Rozporządzenie przewiduje okresy przejściowe dla niektórych podatników: do końca 2025 r. obowiązek ewidencji nie obejmie podmiotów kontynuujących lub rozpoczynających dostawę towarów przy użyciu urządzeń vendingowych, a także świadczących usługi przy użyciu urządzeń samoobsługowych, w tym wydających bilety i działających w systemie bezobsługowym, oraz świadczących usługi parkingu samochodów i innych pojazdów.

Zapowiadane wcześniej zmiany w zakresie stawek VAT (m.in. dot. statków ratowniczych i łodzi ratunkowych, wyrobów medycznych, nawozów, środków ochrony roślin i pasz, kubeczków menstruacyjnych) zostały dopiero 3 grudnia 2024 r. przyjęte przez Radę Ministrów w formie projektu ustawy z terminem wejścia w życie od 1 kwietnia 2025 r. Nowelizacja ta zakłada również ostateczną rezygnację z obowiązku integracji kas rejestrujących online z terminalami płatniczymi. Obecnie zwolnienie z tego obowiązku zostało po raz kolejny przesunięte, tym razem do końca marca 2025 r.

Składka zdrowotna

Z podatkami nieodłącznie powiązana jest składka zdrowotna. Polski Ład sporo w tym zakresie zamieszał, a oczekiwanej kompleksowej reformy nie widać. 

Od roku 2025 w zakresie ustalenia podstawy składki zdrowotnej wprowadzono dwie zmiany:

  • wyłączono z podstawy oskładkowania przychody i koszty związane ze sprzedażą środków trwałych. Jest to rozwiązanie korzystane dla tych podatników, u których przychód będzie wyższy niż niezamortyzowana wartość sprzedanego środka trwałego. Z tej możliwości nie muszą korzystać przedsiębiorcy, którzy osiągnęli stratę na sprzedaży środka trwałego. Dla nich bardziej korzystne będzie uwzględnienie tej sprzedaży w podstawie obliczenia składki zdrowotnej.
  • obniżono minimalną podstawę wyliczenia składki zdrowotnej. Przedsiębiorcy opodatkowani na zasadach ogólnych albo podatkiem liniowym płacą składkę zdrowotną od dochodu, z zastrzeżeniem, że nie może być ona niższa niż 9 procent minimalnego wynagrodzenia za pracę. Od 2025 roku minimalna składka zdrowotna będzie wynosić 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia. Zmiana ta będzie obowiązywać w okresie roku składkowego obejmującego okres od 1 lutego 2025 r. do 31 stycznia 2026  r.

Jak co roku delikatnej zmianie ulega limit odliczenia od dochodu zapłaconej przez podatnika składki zdrowotnej, który rozlicza się podatkiem liniowym. Limit ten w roku 2025 wynosi 12.900 zł. 

Rachunkowość – zmiany

Z początkiem 2025 r. wzrósł limit przychodów, po przekroczeniu którego przedsiębiorcy są zobowiązani do prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Przepisy ustawy o rachunkowości stosuje się obecnie do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej: osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku, spółek jawnych osób fizycznych, spółek partnerskich oraz przedsiębiorstw w spadku, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 2 500 000 euro. Do końca 2024 roku limit ten wynosił 2 mln euro.

Nowe limity będą miały zastosowanie do roku obrotowego rozpoczynającego się po 31 grudnia 2024 roku.

Ustawa o rachunkowości została również znowelizowana w zakresie definicji poszczególnych jednostek (mikro, mała, średnia, duża, duża grupa), dodając odpowiednie punkty w art. 3 ustawy (do końca roku 2024 definicje poszczególnych jednostek znajdowały się w art. 3, ale
w odrębnych ustępach). 

Dla przykładu przedstawiam nowe definicje jednostki mikro i małej: 

  • jednostka mikro – rozumie się przez to jednostkę, która w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy, a w przypadku jednostki rozpoczynającej działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą – w roku obrotowym, w którym rozpoczęła działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą, nie przekroczyła co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:
    2 000 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
    4 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
    10 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty

– przy czym jednostka traci status jednostki mikro, jeżeli w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy przekroczyła co najmniej dwie z trzech tych wielkości. 

  • jednostka mała – rozumie się przez to jednostkę niebędącą jednostką mikro, która w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy, a w przypadku jednostki rozpoczynającej działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą – w roku obrotowym, w którym rozpoczęła działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą, nie przekroczyła co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:
    33 000 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
    66 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
    50 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty

– przy czym jednostka traci status jednostki małej, jeżeli w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy przekroczyła co najmniej dwie z trzech tych wielkości.

Z dniem 1 stycznia 2025 r. uległy również zmianie progi zobowiązujące jednostki do badania sprawozdań finansowych. Według nowych regulacji w odniesieniu do pozostałych jednostek obowiązek ten powstanie, gdy spełnione zostaną co najmniej dwa z następujących warunków: 

  1. średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,
  2. suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 3 125 000 euro (nowy limit),
  3. przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 6 250 000 euro (nowy limit). 

Do przychodów w zakresie oceny, jaką jednostką jest dany podmiot, oraz czy dana jednostka podlega badaniu sprawozdania finansowego, należy obecnie brać pod uwagę przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów (do końca roku 2024 należało uwzględniać również operacje finansowe). 

Preferencyjna stawka CIT

W 2025 r. na gruncie CIT obowiązywać będą nadal te same limity co w roku 2024 – czyli 2 mln euro, jeśli chodzi o status małego podatnika. Zgodnie z przepisami, małym podatnikiem będzie podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku VAT) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2 mln euro tj. 8 569 000 zł. W porównaniu do roku 2024 limit ten uległ obniżeniu (było 9 218 000 zł).

Należy dodatkowo pamiętać, że w 2025 r. mały podatnik skorzysta z 9% stawki CIT, jeśli bieżące przychody w 2025 r. nie przekroczą 2 mln euro (bez należnego VAT) – według kursu na pierwszy dzień roboczy stycznia 2025 r.

dor.pod. Michał Jucha

Newsletter w wersji PDF, do pobrania