KORONAWIRUS: SKŁADKI ZUS

Rozprzestrzenianie się pandemii koronawirusa i działania podejmowane w celu jej przeciwdziałania, wywrą destrukcyjny wpływ na większość gałęzi przemysłu, a w konsekwencji utrudnią wywiązanie się przez przedsiębiorców ze zobowiązań wobec ZUS. Pojawiają się kolejne propozycje dotyczące rozwiązania tego problemu, jednak już teraz z użyciem istniejących instytucji prawnych przedsiębiorcy mogą ubiegać się mogą o odroczenie płatności składek ZUS lub ich całkowite umorzenie. ZUS stara się ułatwić korzystanie z tych instytucji, uproszczając procedury i przyspieszając rozpatrywanie wniosków o odroczenie.

 

I. PODSTAWY DO ODROCZENIA PŁATNOŚCI SKŁADEK NA UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE

ZUS może na wniosek płatnika składek odroczyć termin płatności należności z tytułu składek, jeżeli przemawiają za tym względy gospodarcze, lub inne przyczyny zasługujące na uwzględnienie.

Wniosek powinien zostać złożony najpóźniej w dniu terminu płatności składek. Do wniosku należy załączyć:

  • dokumenty obrazujące kondycję finansową wnioskodawcy.
  • wszystkie zaświadczenia o pomocy de minimis, które płatnik otrzymał w 3 ostatnich latach, odpowiednie oświadczenie o wysokości pomocy de minimis lub jej nieotrzymaniu;
  • wypełniony Formularz informacji przedstawianych przy ubieganiu się o pomoc de minimis (druk RFD).

Odroczenie terminu płatności następuje w formie umowy, którą zawiera płatnik składek z ZUS.

O odroczenie terminu płatności składek może ubiegać się każdy płatnik, który ma chwilowe problemy finansowe, uniemożliwiające pozyskanie środków na uregulowanie składek w ustawowym terminie płatności. Odroczenie może dotyczyć wszystkich składek na ubezpieczenia społeczne.

Można odroczyć do sześciu terminów płatności należności głównej w danym roku kalendarzowym.

ZUS ma termin 2 miesięcy na rozpatrzenie wniosku, jednak obecnie wnioski te są traktowane priorytetowo i można się spodziewać, że będę one rozpatrywane w krótszym terminie.

Istnieje również możliwość umorzenia składek ZUS, w przypadku zaistnienia całkowitej nieściągalności składek. Całkowita nieściągalność składek zachodzi w przypadku śmierci dłużnika który nie zostawił majątku, niemożliwości uzyskania zapłaty składek, mimo przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego lub upadłościowego, a także gdy kwota zaległych składek jest niższa niż koszty upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym, lub gdy jest oczywiste, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty potrzebnej na pokrycie kosztów egzekucji.

Minister Pracy w rozporządzeniu przewiduje możliwość umorzenia składek w sytuacji:

  • gdy zapłacenie składek ZUS, będzie skutkować pozbawieniem możliwości zaspokojenia przez płatnika swoich potrzeb życiowych, oraz
  • poniesienia strat materialnych w wyniku klęski żywiołowej lub innego nadzwyczajnego zdarzenia powodujących, że opłacenie należności z tytułu składek mogłoby pozbawić zobowiązanego możliwości dalszego prowadzenia działalności;

W naszej ocenie nadzwyczajna sytuacja spowodowana pandemią powinna być uznana za nadzwyczajne zdarzenie uzasadniające umorzenie składek.

Odroczenie płatności składek jest możliwe tylko jeżeli spełnia ono wymogi pomocy publicznej de minimis. Całkowita kwota pomocy de minimis przyznanej przez państwo członkowskie jednemu przedsiębiorstwu nie może przekroczyć 200.000 EUR w okresie trzech lat podatkowych, lub 100.000 EUR w przypadku przedsiębiorstw z branży transportowej albo do 20 000 EUR w sektorze rolnym.

II. DZIAŁANIA ZUS SŁUŻĄCE UŁATWIENIU ODROCZENIA PŁATNOŚCI SKŁADEK

Dotychczas ZUS podjął następujące działania, mające na celu uproszczenie odroczenia płatności składek:

  • Umożliwiono złożenie wniosku o odroczenie składek poprzez podpisanie dokumentacji i wysłanie jej na adres e – mail ZUS
  • Przygotowano uproszczony wniosek o odroczenie płatności składek ZUS za miesiące: luty, marzec, kwiecień. Wniosek można pobrać pod następującym adresem.
  • Pracownicy ZUS mają pomóc w przygotowaniu niezbędnej dokumentacji, w tym dotyczącej pomocy publicznej,

Jeżeli ZUS pozytywnie rozpatrzy Wniosek, wyśle do przedsiębiorcy umowę na wskazany przez niego adres e-mail lub pocztą (jeżeli przedsiębiorca nie wskaże adresu mailowego).

Po otrzymaniu umowy należy ją przejrzeć i podpisać. Podpisaną umowę należy przekazać do ZUS.

Jeśli przedsiębiorca wyśle wniosek mailem, powinien najpóźniej w ciągu 14 dni liczonych od dnia zakończenia stanu epidemii, wysłać do ZUS również papierowy oryginał dokumentu. W przeciwnym razie umowa może okazać się nieważna i zostaną naliczone odsetki za opóźnienie.

ZUS może odroczyć tylko składki bieżące lub przyszłe, których termin płatności jeszcze nie upłynął. Możliwym jest odroczenie zapłaty składek które zostały wcześniej rozłożone na raty.

III. POSELSKI PROJEKT OPOZYCJI

Projekt zgłoszony przez posłów opozycji zakłada zwolnienie z obowiązku opłacania składek ZUS przez wszystkich przedsiębiorców, których obroty spadną o więcej niż 20% w stosunku do średniomiesięcznego dochodu uzyskiwanego w 2019 roku. Przedsiębiorcy mogliby się ubiegać o zwolnienie ze składek, jeżeli nie prowadziliby działalności w okresie epidemii, lub ich działalność została ograniczona poprzez zakazy wprowadzone w związku ze stanem zagrożenia epidemicznego oraz nastąpił opisany powyżej spadek dochodów.

 

IV. RZĄDOWE ZAPOWIEDZI ZMIAN W USTAWIE

Rząd opracowuje kolejny projekt dotyczący płatności składek ZUS. Niemniej zmiany te nastawione są na bezkosztowe odroczenie płatności składek, przez co mogą okazać niewystarczające. Projekt zakłada:

  • Umożliwienie płacenia składek na ubezpieczenia społeczne z środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
  • Brak naliczania opłaty prolongacyjnej przy odraczaniu składek należnych za okres od 01 stycznia 2020 roku do końca trwania stanu zagrożenia epidemicznego
  • Umożliwienie odroczenia płatności składek również w stosunku do przedsiębiorców którzy zalegają ze składkami na ubezpieczenia społeczne, jeżeli zaległości te powstały w związku ze spadkiem obrotów w okresie zagrożenia epidemicznego
  • Umożliwienie przyznania przedsiębiorcy dofinansowania do wynagrodzenia oraz składek przez Starostę, na podstawie zawartej umowy, stosownie do wielkości spadku obrotów płatnika składek:
    • do 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę dla każdego pracownika – przy spadku obrotów o co najmniej 30%
    • do 70% minimalnego wynagrodzenia za pracę dla każdego pracownika – przy spadku obrotów o co najmniej 50%
    • do 90% minimalnego wynagrodzenia za pracę dla każdego pracownika – przy spadku obrotów o co najmniej 80%
  • Dofinansowanie mogłoby zostać przyznane na okres:
    • do 6 miesięcy – w przypadku mikro i małych przedsiębiorców
    • do 3 miesięcy – w przypadku średnich przedsiębiorców

PODSUMOWANIE

I. W obecnym stanie prawnym, istnieje możliwość odroczenia płatności składek z ważnych powodów, a nawet ich odroczenia w przypadku całkowitej nieściągalności składek, lub znacznych szkód przedsiębiorstwa spowodowanych nadzwyczajnym zdarzeniem.
II. ZUS podjął działania mające na celu uproszczenie wnioskowania o odroczenia składek za okres luty – kwiecień 2020.
III. Projekt posleski zakłada zniesienie składek ZUS przez okres trwania zagrożenia epidemicznego dla przedsiębiorców, których obroty spadły o więcej niż 20 %.
IV. Rządowy projekt zakłada finansowanie składek z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz przez starostów oraz zniesienie opłaty prolongacyjnej.