Mechanizm podzielonej płatności tzw. Split Payment

20 grudnia 2017 roku Prezydent podpisał nowelizację ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Zmiana ta wprowadzi do systemu VAT zupełnie nowe rozwiązanie –mechanizm podzielonej płatności (tzw. split payment). Mechanizm podzielonej płatności wejdzie w życie od 1 lipca 2018 roku.

Istota mechanizmu

Mechanizm podzielonej płatności dotyczy transakcji dokonywanych wyłącznie pomiędzy podmiotami profesjonalnymi tj. transakcji B2B. Mechanizm ten ma stanowić nowe narzędzie do walki z wyłudzeniami podatku VAT poprzez stosowanie podzielonego systemu płatności w transakcjach B2B. Istota płatności split payment sprowadza się do wydzielenia podatku VAT z kwoty brutto należnej sprzedawcy. Wydzielony podatek trafia na odrębny bankowy rachunek VAT.

Wymagania przy stosowaniu

• Mechanizm podzielonej płatności ma zastosowanie wyłącznie w przypadku transakcji pomiędzy podatnikami VAT,
• Kwota podatku VAT może zostać wpłacona na rachunek VAT wyłącznie za pomocą przelewu (choć wartość netto może być teoretycznie rozliczana w inny sposób np. gotówkowy),
• Zapłata z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności dokonywana jest w złotych polskich.

Bankowy rachunek VAT

Z chwilą wejścia w życie przepisów wprowadzających instytucję split payment, banki oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo- kredytowe będą miały obowiązek założyć- dla każdego otwartego rachunku rozliczeniowego- bankowy rachunek VAT. Otwarcie oraz prowadzenie rachunku VAT nie będzie wymagać zawarcia dodatkowej umowy.

Rachunki VAT zostaną otwarte wyłącznie do rachunków rozliczeniowych prowadzonych w walucie polskiej. Zasadą będzie prowadzenie jednego rachunku VAT dla jednego rachunku rozliczeniowego, natomiast na wniosek posiadacza rachunku rozliczeniowego bank będzie mógł prowadzić jeden rachunek VAT dla kilku rachunków rozliczeniowych tego posiadacza rachunku. Ustawodawca wykluczył możliwość realizowania przelewów pomiędzy rachunkami VAT w różnych bankach. Bank poinformuje posiadacza rachunku rozliczeniowego o numerze rachunku VAT oraz o zasadach i terminie informowania o saldzie na rachunku VAT.

Banki nie będą weryfikować prawidłowości odliczenia VAT. W przypadku gdy dojdzie do płatności za pomocą mechanizmu podzielonej płatności na rachunek przedsiębiorcy, dla którego bank nie prowadzi rachunku VAT, bank dokona zwrotu otrzymanych środków.

Przelew bankowy

Fakturę będzie można zapłacić mechanizmem podzielonej płatności w całości lub części. Można również zapłacić jedynie kwotę VAT. Wtedy w polu kwoty brutto należy wpisać taką samą kwotę jak w polu kwoty VAT. Natomiast nie jest możliwe wysłanie przelewu split payment bez wskazania kwoty VAT, musi być ona różna od zera.

Sposoby dokonywania rozliczeń

• Brak środków na rachunku VAT – w przypadku, gdy na rachunku VAT brak będzie środków, bank w celu realizacji przelewu, obciąży kwotą brutto rachunek rozliczeniowy nabywcy.
• Brak wystarczającej ilości środków na rachunku VAT- w przypadku, gdy na rachunku VAT nie będzie wystarczającej ilości środków na zapłatę podatku VAT bank w czasie dokonywania przelewu na rachunek VAT odbiorcy przeleje wyłącznie kwotę odpowiadającą wartości znajdującej się na rachunku VAT.
• Brak środków na rachunku rozliczeniowym przedsiębiorcy- jeżeli natomiast na rachunku rozliczeniowym przedsiębiorcy nie będzie kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży brutto wskazanej w komunikacie przelewu bank nie zrealizuje przelewu.

Zajęcie środków

• Środki pieniężne zgromadzone na rachunku VAT nie podlegają zajęciu na podstawie sądowego lub administracyjnego tytułu wykonawczego dotyczącego egzekucji innych należności niż podatek od towarów i usług.
• W przypadku śmierci posiadacza rachunku VAT środki pieniężne zgromadzone na rachunku VAT nie wchodzą do masy spadkowej w części odpowiadającej kwocie posiadanych przez podatnika zaległości w podatku VAT wraz z odsetkami za zwłokę.
• Wierzytelności z rachunku VAT nie mogą być przedmiotem zabezpieczenia rzeczowego.

Dysponowanie środkami

Przekazanie środków znajdujących się na bankowym rachunku VAT będzie możliwe po uzyskaniu zgody naczelnika Urzędu Skarbowego w ciągu 60 dni od złożenia wniosku.

W razie uzasadnionej obawy wystąpienia zaległości podatkowej po stronie przedsiębiorcy naczelnik może odmówić wydania wskazanej zgody. Inną przesłanką dającą podstawę do odmowy jest zaistnienie zaległości podatkowej po stronie podatnika(w wysokości odpowiadającej zaległości podatkowej w podatku wraz z odsetkami za zwłokę, istniejącej na dzień wydania decyzji).

Korzyści

Stosowanie mechanizmu podzielnej płatności niesie za sobą następujące korzyści:
• ustawa przewiduje rezygnację ze stosowania podwyższonych odsetek za zaległości w VAT powstałych za okres, za który podatnik w złożonej deklaracji podatkowej wykazał kwotę podatku naliczonego, której 95% wynika z faktur, zapłaconych z zastosowaniem Mechanizmu Podzielonej Płatności (z wyłączeniem sytuacji, gdy zaległość podatkowa przekracza dwukrotność podatku naliczonego),
• na podatnika wybierającego Mechanizm Podzielonej Płatności nie będzie nakładana sankcja VAT (do kwoty podatku naliczonego wynikającej z otrzymanej faktury zapłaconej z zastosowaniem Mechanizmu Podzielonej Płatności), jak również nie znajdą zastosowania przepisy dotyczące solidarnej odpowiedzialności nabywcy za zobowiązania podatkowe sprzedawcy,
• jeżeli podatnik skorzysta z wcześniejszej zapłaty podatku z rachunku VAT, kwota zobowiązania będzie zmniejszona o kwotę obliczoną na podstawie zaproponowanego wzoru, uzależnioną od kwoty zobowiązania, stopy referencyjnej NBP oraz terminu, w jakim zobowiązanie zostanie uregulowane.
• Ministerstwo Finansów zakłada, że stosowanie Mechanizmu Podzielonej Płatności będzie stanowiło jedną z podstawowych przesłanek dochowania „należytej staranności” w weryfikacji kontrahentów,
• przyspieszony zwrot VAT -w przypadku, gdy podatnik wraz z deklaracją złoży do urzędu skarbowego wniosek o zwrot nadwyżki podatku na swój rachunek VAT, US będzie zobowiązany do dokonania zwrotu VAT w ciągu 25 dni, bez możliwości przedłużenia terminu.

Brak ochrony

Ochrona związana z wyłączeniem stosowania podwyższonych odsetek za zwłokę i solidarnej odpowiedzialności, i sankcji VAT zostaje wyłączona w sytuacji, gdy podatnik wiedział, że opłacona faktura:
• została wystawiona przez podmiot nieistniejący,
• stwierdza czynności, które nie zostały dokonane,
• podaje kwoty niezgodne z rzeczywistością,
• potwierdza czynności pozorne lub nieważne.
Stosowanie mechanizmu podzielonej płatności będzie dobrowolne od 1 lipca 2019 roku.
Nie jest wykluczone, że od 1 stycznia 2019 roku stanie się on mechanizmem obowiązkowym.